Hebben alle schulden een zelfde positie, of zijn er schuldeisers met voorrang?

Als vereffenaar, erfgenaam of executeur (voorheen: executeur–testamentair) krijgt u te maken met verschillende schulden. Niet alle schulden hebben dezelfde positie. Sommige schuldeisers moeten voor andere schuldeisers worden betaald.

Als de nalatenschap positief is (er zijn meer bezittingen dan schulden), dan maakt het niet direct uit welke schulden u eerst betaalt, maar als de nalatenschap negatief is (er zijn meer schulden dan bezittingen), dan maakt het wel degelijk uit welke schulden er eerst betaald worden. Dit vergt dan ook de nodige aandacht.

Artikel 4:7 BW, schulden van de nalatenschap

Het wettelijk uitganspunt is dat alle schulden een gelijke positie hebben. Er zijn echter uitzonderingen op die hoofdregel.

De vraag welke schulden als eerste betaald moeten worden, laat zich deels beantwoorden door artikel 4:7 BW. In dit artikel is bepaald dat eerst de schulden van artikel 4:7 lid 1 a tot en met e BW betaald moeten worden, dit zijn:

A) de schulden van de erflater die niet met zijn dood tenietgaan;

B) de kosten van lijkbezorging;

C) de kosten van vereffening van de nalatenschap;

D) de kosten van executele;

E) de schulden uit belastingen die ter zake van het openvallen der nalatenschap worden geheven, voor zover zij op de erfgenamen komen te rusten.

Vervolgens moeten de schulden verband houdende met de ‘andere wettelijke rechten’ worden betaald, vervolgens de legitieme porties en vervolgens zijn de legaten en de quasi-legaten aan de beurt.

Artikel 4:7 BW helpt u op weg, omdat daaruit blijkt welke schulden tot de nalatenschap worden gerekend en welke schulden eerst betaald moeten worden (er is een rangorde aangebracht), maar er zijn meer zaken waar u op moet letten. Sommige schuldeneisers zijn preferent.

Preferente schulden van de nalatenschap

Ook binnen de hiervoor genoemde volgorde zijn er schuldeisers die een bijzondere positie innemen. Denk hierbij aan de bank in het kader van een hypotheek. Ook de belastingdienst neemt vaak een bijzondere (preferente) positie in en de betreffende schulden moeten dan met voorrang worden betaald. Daarnaast worden de vereffeningskosten als preferente schulden aangemerkt, er wordt zelfs wel vanuit gegaan dat de vereffeningskosten ‘super preferent’ zijn. Binnen de rangorde zoals opgenomen in artikel 4:7 BW gelden dus nog verschillende voorrangsregels.

Uitdelingslijst in de vereffening van de nalatenschap

Voordat er een uitdelingslijst wordt opgesteld, is het van belang om na te gaan welke schuldeisers er voorrang hebben op andere schuldeisers. Zo kunt u alle schuldeisers op de juiste plek op de uitdelingslijst opnemen en voorkomt u problemen en mogelijk zelfs aansprakelijkstellingen.