Wat is een legitieme portie?

In principe is iedereen vrij zijn testament zo in te richten als hij wil en zijn vermogen na te laten aan wie hij wil. Dit wordt de zogeheten ‘testeervrijheid’ genoemd. In de wet is echter een aantal beperkingen op de testeervrijheid opgenomen. Eén daarvan is de legitieme portie. Volgens de wet is een legitieme portie ‘het gedeelte van de waarde van het vermogen van de erflater, waarop de legitimaris in weerwil van giften en uiterste wilsbeschikkingen van de erflater aanspraak kan maken’. Wat betekent dit?

Wat is een legitieme portie?

Kinderen van de overledene hebben recht op een legitieme portie, ook als ze onterfd zijn. De legitieme portie bestaat uit een bepaald geldbedrag.  Dit recht kan bij testament niet worden uitgesloten. Het kind krijgt zijn legitieme portie niet automatisch, maar moet er een beroep op doen. De legitieme portie bedraagt de helft van de waarde van wat het kind als erfgenaam zou krijgen.

Hoe kan ik een beroep doen op mijn legitieme portie?

Wilt u aanspraak maken op de legitieme portie, dan moet dat binnen vijf jaar na overlijden, of binnen een door een belanghebbende gestelde redelijke termijn. U moet de erfgenamen, de executeur, de vereffenaar of de notaris mede delen dat u aanspraak maakt op uw legitieme. Er bestaan geen formele regels over de wijze waarop u dat moet doen. Het is verstandig uw mededeling in ieder geval schriftelijk kenbaar te maken om onduidelijkheid achteraf te voorkomen. Als een belanghebbende u een redelijke termijn heeft gesteld, moet u binnen die termijn een beroep doen op de legitieme portie. Deze termijn kan soms veel korter dan vijf jaar zijn. Overschrijdt u de gestelde termijn, dan is uw kans op de legitieme portie verkeken.

Hoe wordt de legitieme portie berekend?

Het berekenen van de legitieme portie is niet eenvoudig. De waarde van de goederen van de nalatenschap moet worden vastgesteld, maar er moet ook rekening gehouden worden met bepaalde giften die de overledene voor zijn overlijden heeft gedaan. Zo wordt voorkomen dat iemand in het zicht van zijn overlijden grote geldbedragen wegschenkt, om zo te voorkomen dat dit naar de onterfde kinderen gaat. Laat u goed adviseren voor u een beroep doet op uw legitieme portie. U loopt namelijk de kans dat u zichzelf in de vingers snijdt en helemaal niets ontvangt. Als u namelijk een beroep doet op de legitieme portie, terwijl u erfgenaam bent, dan wordt hetgeen u als erfgenaam had gekregen in mindering gebracht op de legitieme portie. In het ergste geval blijft er niets voor u over.