Maaike Steegmans en Noortje Lavrijssen

Advocaten Familie- & Erfrecht is een gespecialiseerd advocatenkantoor, dat zich uitsluitend richt op juridische kwesties op het terrein van het familierecht en het erfrecht. De advocaten die er werken hebben heel bewust voor deze rechtsgebieden gekozen. Het Wetenschappelijk Bureau biedt hen de mogelijkheid om zich met behulp van de theoretische kennis en wetenschappelijke ervaring van de medewerkers van het Wetenschappelijk Bureau nog verder te specialiseren in deze rechtsgebieden. Dat gebeurt door in juridisch uitdagende dossiers te sparren met een van de medewerkers, maar bijvoorbeeld ook door middel van kennissessies en jurisprudentiebijeenkomsten binnen kantoor aan de hand waarvan zij hun kennis kunnen verdiepen en met elkaar en onder begeleiding van de medewerkers van het Wetenschappelijk Bureau kunnen discussiëren over bestaande leerstukken en actuele ontwikkelingen binnen het familierecht en erfrecht. Op die manier zijn de advocaten van Advocaten Familie- & Erfrecht volledig up-to-date en blijven zij zichzelf continu ontwikkelen. Het Wetenschappelijk Bureau filtert voor de advocaten de stroom van wetgeving, rechtspraak en literatuur en zorgt dat de relevante informatie bij de advocaten terecht komt. Ook leveren de medewerkers van het Wetenschappelijk Bureau een bijdrage aan het samenstellen van cursusmateriaal van en verzorgen van cursussen voor het opleidingsinstituut van Advocaten Familie- & Erfrecht: Familie- & Erfrecht Instituut Nederland (‘FEIN’). Vanuit hun ervaring als docent zijn beide medewerkers van het Wetenschappelijk Bureau in staat om kwalitatief goed cursusmateriaal samen te stellen en beschikken zij over goede didactische vaardigheden. Dit komt de kwaliteit van de opleidingen van FEIN ten goede. We interviewen Maaike Steegmans en Noortje Lavrijssen.

Wat hebben de afgelopen 10 jaar jullie als medewerkers van het Wetenschappelijk Bureau gebracht? En wat vind je het leukste aan je werk?

Noortje: “Mij biedt het werken op het Wetenschappelijk Bureau van Advocaten Familie- & Erfrecht me de kans om in verbinding te blijven met de praktijk. Voorheen heb ik gewerkt als advocaat en als docent op de universiteit. Sinds 2012 werk ik als docent en onderzoeker bij de Juridische Hogeschool Avans-Fontys. Voor hbo-rechten opleidingen is het belangrijk dat de docenten actuele kennis hebben van de praktijk, en het werken bij Advocaten Familie- & Erfrecht biedt me die mogelijkheid. Bovendien brengt het me inhoudelijke uitdaging en verbreding van mijn kennis. Op de Juridische Hogeschool houd ik me vooral bezig met het verbintenissenrecht, faillissementsrecht, burgerlijk procesrecht en vraagstukken op het snijvlak van privaatrecht & digitale technologie. Door mijn werkzaamheden binnen het Wetenschappelijk Bureau kan ik me verdiepen in het familierecht en erfrecht. Hierdoor blijf ik mezelf breed ontwikkelen als jurist.”

Maaike: “Door mijn werkzaamheden voor het Wetenschappelijk Bureau bij Advocaten Familie- & Erfrecht krijg ik in inkijk in de dagelijkse praktijk van de advocaat. Zelf ben ik werkzaam geweest als kandidaat-notaris en later ben ik docent op de universiteit geworden. De combinatie van theorie en praktijk spreekt mij enorm aan. En daarnaast inmiddels ook de ervaring in zowel notariaat als advocatuur. Dat maakt mij een betere docent die kan putten uit tal van praktijkvoorbeelden. En omgekeerd kan ik als wetenschapper goed bepalen welke informatie voor de praktijk relevant is.”

Waar bestaan de werkzaamheden van het Wetenschappelijk Bureau zoal uit?/Hoe ziet een dag uit het leven van een medewerker van het wetenschappelijk bureau er uit? Zit je als medewerker van het wetenschappelijk bureau continu met je neus in de boeken?

Maaike: “Een dag uit het leven van een medewerker van het Wetenschappelijk Bureau ziet er zeker niet altijd hetzelfde uit. Natuurlijk zitten we regelmatig met onze neuzen in de boeken; we zijn immers niet voor niets een Wetenschappelijk Bureau. Maar we verzorgen als gezegd ook regelmatig cursussen voor externen en kennissessies en jurisprudentiebijeenkomsten voor de advocaten van Advocaten Familie- & Erfrecht. Ook zijn we regelmatig sparringspartner voor advocaten. We overleggen dan telefonisch, online of op een van onze locaties met een advocaat. Dat sparren doen we in dossiers, maar bijvoorbeeld ook wanneer een advocaat een tijdschriftartikel wil gaan schrijven of aan het schrijven is. Zelf schrijven we ook met enige regelmaat een tijdschriftartikel, al dan niet in samenwerking met een van de advocaten van Advocaten Familie- & Erfrecht. Indien nodig sluiten we ook aan bij overleggen met cliënten en schrijven we mee aan brieven en processtukken in dossiers in juridisch complexe kwesties. Denk bijvoorbeeld aan dossiers met een grensoverschrijdend karakter, zoals een nalatenschap met onroerend goed in het buitenland. Ook zorgen we ervoor dat de bibliotheek van Advocaten Familie- & Erfrecht helemaal up-to-date is en schrijven we regelmatig een bijdrage voor de website van Advocaten Familie- & Erfrecht of een van de nieuwsbrieven zoals de VereffeningsFlits.”

Over welke kwaliteiten moet een medewerker van het Wetenschappelijk Bureau beschikken?

Noortje: “Naast goede analytische vaardigheden en onderzoeksvaardigheden is het belangrijk dat een medewerker van het Wetenschappelijk Bureau de vertaalslag kan maken van de praktijk naar de theorie en van de theorie naar de praktijk. Alleen dan ben je in staat om een goede sparringpartner te zijn voor een advocaat. Zij moeten immers de input vanuit het Wetenschappelijk Bureau kunnen verwerken in brieven en processtukken. Als je als medewerker van het Wetenschappelijk Bureau te veel in de theorie blijft hangen zonder de vertaalslag naar de praktijk te kunnen maken, dan voeg je onvoldoende toe voor een advocaat en schiet je je doel als Wetenschappelijk Bureau voorbij.

Omdat de medewerkers van het Wetenschappelijk Bureau ook cursussen, kennissessies en jurisprudentiebijeenkomsten verzorgen, is het daarnaast van belang dat zij beschikken over kwalitatief goede didactische vaardigheden. Door hun jarenlange ervaring als docent bij verschillende rechtenopleidingen zijn deze vaardigheden bij de medewerkers van het Wetenschappelijk Bureau goed ontwikkeld.”

In hoeverre verschilt het lesgeven aan advocaten en andere in de praktijk werkzame juristen van het lesgeven aan studenten?

Noortje: “Vooropgesteld: er zijn vooral overeenkomsten tussen het lesgeven aan advocaten en anderen en het lesgeven aan studenten. Een goede les voor studenten en een goede cursus voor advocaten en anderen staat of valt met een goede opbouw ervan en het goed kunnen overbrengen van de boodschap. Ook moet je je kunnen verplaatsen in het kennisniveau van de student of cursist. Vanzelfsprekend is het ook belangrijk dat je inhoudelijk goed in de materie zit, zodat je echt boven de stof staat.

De belangrijkste verschillen zien vooral op het kennisniveau van de student en de cursist. Studenten hebben veelal minder kennis van de juridische leerstukken die besproken worden. Daarom stap je daar op een lager kennisniveau in. Advocaten hebben over het algemeen al veel meer kennis opgedaan, zowel vanuit de boeken als vanuit hun eigen praktijk. Daar steek je dus op een hoger kennisniveau. Ook stellen advocaten veel vragen vanuit hun eigen praktijk, aan de hand van juridische vraagstukken waar ze zelf mee bezig zijn (geweest). Studenten die een voltijdopleiding volgen, stellen veelal vragen over de theorie en komen niet zo vaak met praktische vragen. Overigens geldt dat minder voor studenten die een deeltijdopleiding volgen. Zij werken veelal in een juridische organisatie (denk aan een secretaresse op een advocatenkantoor), en zij stellen – net als advocaten en anderen – veel vragen vanuit de praktijk waar ze in mee draaien.”

Maaike: “Een goede cursus voor een cursist met praktijkervaring bevat niet alleen een theoretische onderbouwing of inkadering van bijvoorbeeld een bepaalde gerechtelijke uitspraak in het grotere geheel, maar zeker ook tips voor de praktijk. Hoe kan de advocaat de nieuw opgedane kennis inzetten in zijn dossiers? Met die kennis zijn we bij de opbouw van een cursus constant bezig.”

In hoeverre is het noodzakelijk dat een medewerker van het Wetenschappelijk Bureau zelf praktijkervaring heeft? En omgekeerd: in hoeverre is het noodzakelijk dat een medewerker van het Wetenschappelijk Bureau een wetenschappelijke achtergrond heeft?

Noortje: “Op zich is het niet noodzakelijk dat een medewerker van het Wetenschappelijk Bureau zelf praktijkervaring heeft, maar het is wel heel handig omdat je dan zelf een goed beeld hebt van het verloop van een dossier, van een procedure en van alle praktische zaken waar een advocaat tegenaan loopt tijdens de behandeling van een dossier. Hetzelfde geldt in feite voor het hebben van een wetenschappelijke achtergrond; een wetenschappelijke achtergrond maakt dat je ervaring hebt in het vinden van de juiste rechtsbronnen en literatuur en het schrijven van wetenschappelijke teksten. Maar heb je geen praktijkervaring of geen wetenschappelijke achtergrond en wil je je graag vastbijten in juridisch complexe kwesties die in de praktijk spelen, dan kun je zeker aan de slag als medewerker van het Wetenschappelijk Bureau. Het belangrijkste is dat je ervoor open staat om je te verdiepen in de praktijk en in de wetenschap. En het is natuurlijk ook belangrijk dat je energie krijgt van het lezen van juridische teksten. Taal is immers het gereedschap van een jurist, en dat geldt bij uitstek voor een medewerker van het Wetenschappelijk Bureau op een advocatenkantoor.”

Maaike: “Noortje en ik hopen nog vele jaren werkzaam te zijn op het Wetenschappelijk Bureau van Advocaten Familie- & Erfrecht, het is echt heel leuk werk!”