Wat moeten de vereffenende erfgenamen doen?

Als erfgenamen besluiten de nalatenschap beneficiair te aanvaarden, dan zal de nalatenschap formeel afgewikkeld moeten worden. Deze formele afwikkeling wordt “vereffening” genoemd.

Moet er als één van de erfgenamen beneficiair aanvaard heeft altijd vereffend worden?

Als er een executeur is die kan aantonen dat de goederen van de nalatenschap ruimschoots toereikend zijn om de schulden van de nalatenschap te voldoen (de “ruimschootsverklaring”), als de kantonrechter heeft beslist dat na beneficiaire aanvaarding door een wettelijk vertegenwoordiger van een erfgenaam (omdat het saldo van de nalatenschap positief is) tot ontheffing van de verplichting om te vereffenen en als bij een ouderlijke boedelverdeling alleen de langstlevende echtgenoot beneficiair aanvaard heeft, hoeft er niet vereffend te worden.

Er is door niemand beneficiair aanvaard. Hoeft er dan niet vereffend te worden?

De regels voor vereffening van de nalatenschap volgens de wet hoeven niet gevolgd te worden als er door niemand beneficiair aanvaard is. Dit is alleen anders als de rechtbank een vereffenaar heeft benoemd. De rechtbank kan soms ook vereffenaar benoemen als niet beneficiair aanvaard is. Deze vereffenaar zal dan uiteraard de regels van de wettelijke vereffening moeten volgen.

 

Eén van de erfgenamen heeft beneficiair aanvaard. Wie moet dan zorgen voor de vereffening?

Alle erfgenamen dragen samen de verantwoordelijkheid voor de vereffening. Zij zijn allemaal vereffenaars. In beginsel mogen de vereffenaars slechts samen acties ondernemen. Daden van gewoon onderhoud en tot behoud van goederen van de nalatenschap en daden die geen uitstel kunnen dulden, vormen een uitzondering op die regel.

Omdat veel erfgenamen het onpraktisch vinden om gezamenlijk als vereffenaars op te treden, wordt vaak aan één of meer erfgenamen een volmacht gegeven.

Het is ook mogelijk om de rechtbank te verzoeken een vereffenaar te benoemen.

 

Wat moeten de vereffenende erfgenamen doen?

1. Een boedelbeschrijving opstellen
   De vereffenaars moeten met bekwame spoed een boedelbeschrijving maken. Hierin staan de bezittingen en schulden opgenomen. Deze beschrijving kan onderhands worden opgesteld of bij notariële akte.
2. De boedelbeschrijving ter inzage leggen
   De vereffenaars moeten de boedelbeschrijving op het kantoor van de boedelnotaris of ter griffie van de rechtbank neerleggen. Zo kunnen de schuldeisers de beschrijving inzien. De vereffenaars kunnen de kantonrechter vragen hen vrij te stellen van de verplichting tot terinzagelegging. Als de boedelbeschrijving gemaakt is, weten de vereffenaars of de nalatenschap positief of negatief is
3. Bij negatieve nalatenschap: melding doen bij kantonrechter.
   Als de nalatenschap negatief is moeten zij dit zo spoedig mogelijk aan de kantonrechter meedelen. Zo kan de kantonrechter verdere instructies geven.
4. Oproepen schuldeisers
   Het belangrijkste doel van de vereffening is dat de schuldeisers kunnen worden voldaan. De vereffenaars moeten dan ook de bij hen bekende schuldeisers per brief oproepen. De schuldeisers kunnen de vereffenaars zo laten weten welke vorderingen zij hebben. Als een adres van een op te roepen schuldeiser onbekend is, dan moeten de vereffenaars dit meedelen aan de kantonrechter.
5. Uitkeringen doen aan schuldeisers
   Als bekend is wat de omvang en samenstelling van de nalatenschap is en wat de schulden zijn, gaan de vereffenaars over tot het betalen van de schuldeisers.
6. Verdeling
   Nadat de vereffening is afgerond kan overgegaan worden tot de verdeling. Als de schuldeisers zijn betaald en er is een positief saldo, zal dit saldo verdeeld kunnen worden onder de erfgenamen.

Ik ben erfgenaam die moet vereffenen maar wil of kan dan niet. Zijn hier oplossingen voor?

Als de nalatenschap zo weinig goederen omvat dat op voorhand duidelijk is dat het doorlopen van de vereffeningsprocedure zinloos is, kan de kantonrechter gevraagd worden de opheffing van de vereffening te bevelen. Dit kan alleen maar als de nalatenschap zeer weinig baten heeft.

Als vereffenende erfgenaam is het ook mogelijk een andere erfgenaam (of zelfs een derde) een volmacht te geven om te vereffenen.

Er kan bij de rechtbank een verzoek gedaan worden om een vereffenaar te benoemen, die de taken van de vereffenende erfgenamen overneemt.

 

Zijn er sancties als ik de vereffeningsprocedure niet goed volg?

Als een erfgenaam de nalatenschap beneficiair aanvaard heeft, is hij niet met zijn eigen vermogen aansprakelijk voor de schulden van de nalatenschap. Het ergste dat die erfgenaam kan overkomen is dat zijn aandeel in de nalatenschap 0 is. De bescherming van de beneficiaire aanvaarding kan echter niet opgaan als een erfgenaam zich niet houdt aan de regels van de vereffeningsprocedure. Als de vereffenende erfgenamen in ernstige mate tekortschieten en hen kan daar een verwijt van worden gemaakt dan vervalt het “schild” van de beneficiaire aanvaarding. Erfgenamen zijn dan in dat geval wel met hun eigen vermogen aansprakelijk voor de schulden van de nalatenschap.

 

Zijn er verschillen in de vereffeningsprocedure als erfgenamen vereffenen of als de door de rechtbank benoemde vereffenaar dat doet?

Als de erfgenamen de nalatenschap vereffenen wordt dit ook wel de “lichte” vereffening genoemd. Als de door de rechtbank benoemde vereffenaar de nalatenschap vereffent heet dit de “zware” vereffening. De verzwaring bestaat er onder andere uit dat de door de rechtbank benoemde vereffenaar de schuldeisers ook openbaar moet oproepen.