Wanneer vindt plaatsvervulling plaats?

Plaatsvervulling houdt in dat iemand de plaats opvult van een erfgenaam die er niet meer is of die niet meer kan erven. Er zijn meerdere situaties waarin er plaatsvervulling kan plaatsvinden. De wet somt de redenen van plaatsvervulling op. Er vindt plaatsvervulling plaats wanneer een erfgenaam is overleden, wanneer een erfgenaam onwaardig is, wanneer een erfgenaam onterfd is, wanneer een erfgenaam de nalatenschap verwerpt of wanneer het erfrecht van een erfgenaam is vervallen. Vooral het overlijden van een erfgenaam vóór de erflater, de onterving en de verwerping komen in de praktijk voor als redenen voor plaatsvervulling.

Is er sprake van erfopvolging bij versterf, dan zijn de regels van plaatsvervulling altijd van toepassing. Is er sprake van erfopvolging krachtens uiterste wilsbeschikking dan is er niet automatisch sprake van plaatsvervulling. In het testament zal duidelijk moeten worden opgenomen dat de regels van plaatsvervulling van overeenkomstige toepassing zijn. Heeft een erflater dat niet opgenomen in zijn testament, dan is er geen sprake van plaatsvervulling. Is een testamentaire erfgenaam overleden voor de erflater en zijn de regels van plaatsvervulling niet van overeenkomstige toepassing verklaard, dan vindt er aanwas plaats bij de andere erfgenamen. Het deel van de erfgenaam die niet kan erven, wast in dat geval aan bij de andere erfgenamen in de verhouding waarin zij erfgenaam zijn.