Dé 4 tips bij (het vermoeden van) een negatieve erfenis

Na het overlijden van een dierbare komt veel op u af. In korte tijd moeten er veel zaken geregeld worden. Juist in deze eerste fase, waarin vaak het verdriet overheerst, is het belangrijk om bij het (vermoeden van) een negatieve erfenis de volgende tips in acht te nemen.

 

Hiermee voorkomt u dat uw privévermogen kan worden uitgewonnen voor schulden van de nalatenschap. U wilt immers voorkomen dat u uit uw eigen zak de schulden van de nalatenschap moet betalen.

 

1. Beschik niet over goederen van de nalatenschap, voordat u de nalatenschap beneficiair heeft aanvaard

Als u de nalatenschap zuiver aanvaardt, kan uw privévermogen worden uitgewonnen voor schulden van de overledene. Dat betekent dat u met u eigen geld de schulden van de nalatenschap moet betalen. Ook uw privé eigendommen (bijvoorbeeld uw woonhuis!) zijn dan niet veilig. Van een zuivere aanvaarding is niet alleen sprake als u een daartoe strekkende schriftelijke verklaring bij de griffie van de rechtbank aflegt. Ook een stilzwijgende zuivere aanvaarding is mogelijk, doordat u als erfgenaam bepaalde handelingen verricht. Als u goederen van de nalatenschap verkoopt of bezwaart, of op een andere manier goederen aan het verhaal van schuldeisers onttrekt, aanvaardt u de nalatenschap zuiver. Dat geldt niet als u al eerder de nalatenschap beneficiair heeft aanvaard of heeft verworpen. Een ongeluk zit hierbij in een klein hoekje. Indien u bijvoorbeeld geld opneemt van de bankrekening van de overledene of de woning leegruimt, kan daarin al een daad van stilzwijgende zuivere aanvaarding liggen besloten. Het is dan ook van belang dat u een pas op de plaats maakt en eerst een keuze uitbrengt over de wijze van aanvaarding (zie Tip 2) voordat u met de afwikkeling van de nalatenschap aan de slag gaat. Soms kunnen bepaalde zaken echter niet wachten. Zo verlangen veel verpleeg- en verzorgingstehuizen dat binnen enkele dagen na het overlijden de kamer van de overledene wordt leeggeruimd. In dat geval is het verstandig om de zich daarin bevindende goederen tijdelijk op te slaan, zodat deze beschikbaar blijven voor schuldeisers. Als u niet kiest voor beneficiaire aanvaarding, maar voor het verwerpen van de erfenis, kunt u helemaal nergens meer aanspraak op maken, ook niet als blijkt dat de nalatenschap toch een positief saldo blijkt te vertonen.

 

2. Maak een keuze tussen beneficiaire aanvaarding en verwerping van de nalatenschap

Als op voorhand overduidelijk is dat een erfenis negatief is, wordt er vaak al vlot besloten om de erfenis te verwerpen. Een verwerping vindt plaats door het uitbrengen van een schriftelijke verklaring bij de griffie van de rechtbank. Op de website van de rechtspraak kunt u de daarvoor noodzakelijke formulieren vinden. Een verwerping is echter niet altijd de beste oplossing. Allereerst wordt vaak over het hoofd gezien dat als een erfgenaam minderjarige kinderen heeft, deze vaak op grond van plaatsvervulling na de verwerping erfgenaam worden. Voor minderjarige kinderen kunt u vervolgens echter niet zomaar een nalatenschap verwerpen. Daarvoor heeft u een machtiging nodig van de kantonrechter (zie https://www.familie-erfrecht.nl/nalatenschap–verwerpen-let-op-de-kleintjes). Bovendien betekent een verwerping dat u niets meer uit de nalatenschap krijgt; ook geen roerende goederen die wellicht een emotionele waarde voor u hebben. In het merendeel van de gevallen is een beneficiaire aanvaarding de beste optie als u het vermoeden heeft dat de nalatenschap negatief zou kunnen zijn. U loopt dan niet het risico om schulden van de overledene uit uw privévermogen te moeten voldoen, onder de voorwaarde dat u de nalatenschap afwikkelt conform de regels van de wettelijke vereffening.

 

3. Pak de vereffening van de nalatenschap zorgvuldig op

Als u gekozen heeft voor een beneficiaire aanvaarding, dan is het vervolgens van belang dat u de vereffening van de nalatenschap zorgvuldig oppakt, om te voorkomen dat niet alsnog uw privévermogen kan worden uitgewonnen. In ons artikel https://www.erfrechtadvocaat.nl/tip/10-tips-voor-vereffening-na-beneficiaire-aanvaarding kunt u lezen waar u aan moet denken bij de vereffening van een nalatenschap. Belangrijk aandachtspunt is onder andere dat alle erfgenamen samen vereffenaar zijn en zij alleen samen tot vereffening van de nalatenschap mogen overgaan. U kunt dus niet alleen handelen. Daarnaast is van belang dat een negatieve nalatenschap zo spoedig mogelijk aan de kantonrechter moet worden gemeld. De reden daarvoor is dat de kantonrechter indien nodig maatregelen kan treffen in het belang van de schuldeisers van de nalatenschap. Indien u niet op tijd deze melding van een negatieve nalatenschap maakt, kan daaruit alsnog een risico voor uw privévermogen uit voortvloeien.

 

4. Geef een professional opdracht tot vereffening of laat een professionele vereffenaar benoemen

Als u samen met de  andere erfgenamen tot vereffening van de nalatenschap over moet gaan, kan dat ingewikkeld zijn als de verhoudingen tussen de erfgenamen niet goed zijn. Indien het niet lukt om samen tot beslissingen te komen, kan de vereffening niet worden uitgevoerd. Daarnaast kan het vereffenen van een nalatenschap, mede afhankelijk van de samenstelling van de nalatenschap, complex zijn. Het is goed denkbaar dat u daarbij hulp van een professional nodig heeft. U kunt er dan ook voor kiezen om een professionele vereffenaar voor de afwikkeling van de nalatenschap in te schakelen. Daarvoor bestaan twee mogelijkheden. Als alle erfgenamen het daarover eens zijn, kunnen zij een professional een volmacht verlenen om namens hen tot vereffening van de nalatenschap over te gaan. Het nadeel van een dergelijke volmacht is dat een van de erfgenamen deze gedurende de vereffening weer kan intrekken. Mocht dat gebeuren, dan is de professional die is ingeschakeld voor de vereffening van de erfenis alsnog vleugellam en kan hij/zij de vereffening niet meer voor u regelen. Een alternatief is dat u de rechtbank verzoekt om een professionele vereffenaar te benoemen. De wet stelt aan een dergelijk verzoek geen inhoudelijke eisen. Zo is dus het feit dat u als erfgenaam geen tijd heeft om tot vereffening over te gaan, dan wel daarvoor onvoldoende deskundig bent of de verhoudingen tussen de erfgenamen slecht zijn, in beginsel voldoende om een vereffenaar te laten benoemen. De professionele vereffenaar kan u vervolgens ontzorgen en neemt de vereffening op zich. Als de vereffening is afgerond en blijkt dat er nog een positief saldo resteert, dan zal de vereffenaar dat aan de erfgenamen afgeven ter verdeling.

Bij het vermoeden van een negatieve nalatenschap is het dus belangrijk om vroegtijdig te schakelen. Start pas met de afwikkeling van de nalatenschap nadat een keuze is uitgebracht voor de wijze van aanvaarding van de nalatenschap. Zorg na beneficiaire aanvaarding voor een zorgvuldige vereffening en laat desgewenst een professionele vereffenaar van de nalatenschap benoemen

Tot slot

De advocaten van Advocaten Familie- & Erfrecht worden regelmatig door de rechtbank tot professionele vereffenaar benoemd. Vaak worden de advocaten daarbij reeds voorgedragen door de betreffende erfgenamen. Als alle erfgenamen het daarover eens zijn, wordt de voordracht tot vereffenaar in principe door de rechtbank gevolgd. Maar ook in gevallen waarin daarover verschil van mening bestaat, wordt de advocaat op voordracht van een of meer van de erfgenamen regelmatig tot vereffenaar benoemd vanwege de kennis, kunde en ervaring op het gebied van vereffening van nalatenschappen. 

Lees ook over de Top 10 meeste gestelde vragen over de vereffening van een nalatenschap.