×

10 tips voor vereffening na beneficiaire aanvaarding

Ik heb de erfenis beneficiair aanvaard. Wat nu?

Als erfgenaam kunt u kiezen om een erfenis te verwerpen, zuiver te aanvaarden of beneficiair te aanvaarden.

U heeft gekozen voor beneficiaire aanvaarding, ook wel aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving genoemd. Daarmee beschermt u uw privévermogen tegen schulden van de nalatenschap. Daar staat tegenover dat u na een beneficiaire aanvaarding in principe verplicht bent om de erfenis conform wettelijke regels af te wikkelen: u moet de nalatenschap vereffenen. Wat zijn de belangrijkste zaken waar u aan moet denken bij het vereffenen van een nalatenschap?

Tien tips voor vereffening van een nalatenschap na beneficiaire aanvaarding

 

  1. Ga eerst na of één van de uitzonderingen voor vereffening in uw situatie van toepassing is.

De wet neemt tot uitgangspunt dat een erfenis moet worden vereffend na beneficiaire aanvaarding. Er bestaat echter een aantal uitzonderingen op de verplichting tot vereffening.

  • Is er sprake van een langstlevende echtgenoot en is de wettelijke verdeling van toepassing? Dan hoeft u alleen te vereffenen als de echtgenoot beneficiair aanvaardt.
    Als er een langstlevende echtgenoot is en de wettelijke verdeling is van toepassing, dan hoeven de erfgenamen de nalatenschap alleen te vereffenen als ook de langstlevende echtgenoot de erfenis beneficiair heeft aanvaard. Als dat niet het geval is, is er geen plicht tot vereffening.
  • Is er een executeur? Dan hoeft u mogelijk niet te vereffenen.
    Als de erflater bij testament een executeur heeft benoemd, de executeur zijn benoeming heeft aanvaard en de executeur kan aantonen dat de goederen van de nalatenschap ruimschoots toereikend zijn om de schulden te voldoen, dan hoeft de erfenis niet te worden vereffend. In de praktijk wordt er in dit verband regelmatig gesproken over het afleggen van een zogenaamde “ruimschoots toereikend verklaring” door de executeur. Als de executeur deze verklaring kan afleggen, dan is vereffening niet aan de orde. Als er discussie bestaat over de vraag of de goederen ruimschoots toereikend zijn om de schulden te voldoen, kan de beslissing van de kantonrechter worden ingeroepen.
  • Heeft u als wettelijk vertegenwoordiger namens een erfgenaam beneficiair aanvaard? U kunt aan de kantonrechter ontheffing vragen van de plicht tot vereffening.
    Een wettelijk vertegenwoordiger van een erfgenaam is in beginsel verplicht om een erfenis beneficiair te aanvaarden. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een ouder die als wettelijk vertegenwoordiger van een minderjarig kind optreedt. De wettelijk vertegenwoordiger kan aan de kantonrechter ontheffing van de verplichting om te vereffenen volgens de wet vragen, als het saldo van de erfenis positief is.

 

  1. Erfgenamen zijn gezamenlijk vereffenaar; zorg ervoor dat u samen handelt.

Na een beneficiaire aanvaarding zijn alle erfgenamen samen vereffenaar. Dat geldt ook voor de erfgenamen die de erfenis zelf niet beneficiair hebben aanvaard. Alle erfgenamen moeten samen voor vereffening van de nalatenschap zorgen. Zij mogen dus niet alleen handelen. Omdat dit in de praktijk niet goed werkt, wordt regelmatig gewerkt met een volmacht. Alle erfgenamen verlenen samen een volmacht aan één of meerdere personen, die voor vereffening moeten zorgen. Komen de erfgenamen er samen niet uit, dan kan de rechtbank een professionele vereffenaar noemen, waarover hierna meer.

 

  1. De lichte vereffening is van toepassing: raadpleeg de Richtlijnen vereffening nalatenschappen van de Rechtspraak voor een checklist.

Lichte vereffening
Bij een vereffening na beneficiaire aanvaarding zijn voor de erfgenamen die als vereffenaars optreden de regels van de zogenaamde lichte vereffening van toepassing. Bij een lichte vereffening verbindt de wet minder zware eisen aan de vereffening, dan bij de zware vereffening die van toepassing is als de rechtbank een vereffenaar heeft benoemd. De lichte vereffening verloopt informeler. Zo hoeft u bij een lichte vereffening schuldeisers niet openbaar op te roepen en ook geen uitdelingslijst en rekening en verantwoording ter inzage te leggen. Deze verplichtingen kunnen echter wel op u komen te rusten als de kantonrechter dat bepaalt.

Stappenplan lichte vereffening in Richtlijnen vereffening nalatenschappen
De Rechtspraak heeft richtlijnen ontwikkeld voor de vereffening van nalatenschappen. Deze Richtlijnen vereffening nalatenschappen zijn onder andere bedoeld voor  erfgenamen die als vereffenaar optreden. U kunt de richtlijnen gebruiken als checklist voor de lichte vereffening. Onderdeel van de richtlijnen is een stappenplan lichte vereffening. Ook zijn voorbeeld brieven en een model boedelbeschrijving in de Richtlijnen vereffening nalatenschappen opgenomen.

 

  1. Neem de erfenis in beheer.

Het beheer van de erfenis is één van de belangrijkste taken van de vereffenaar. De vereffenaar moet alle goederen van de nalatenschap (bijvoorbeeld de woning, bank- en spaartegoeden, effectenportefeuilles, roerende zaken etc.) zorgvuldig beheren. De vereffenaar moet voorkomen dat schulden van de erfenis oplopen en moet in dit kader bijvoorbeeld abonnementen opzeggen.

 

  1. Bestudeer en verzorg de administratie van de erflater.

Zorg ervoor dat u als vereffenaar de administratie van de erflater in uw bezit heeft, bestudeer deze zodat u weet welke bezittingen en schulden er zijn en welke zaken uw acute aandacht behoeven. Houd vervolgens de administratie bij en laat het correspondentieadres wijzigen zodat u niet voor verrassingen komt te staan gedurende de vereffening.

 

  1. Roep schuldeisers op.

De vereffenaar is verplicht om de schuldeisers van de nalatenschap per brief op te roepen om hun vordering in te dienen. U moet de schuldeisers daarbij een redelijke termijn geven. Meestal is een termijn van zes weken voldoende. Als u het adres van een schuldeiser niet kent, moet u dit melden bij de kantonrechter. De kantonrechter kan u vervolgens aanwijzingen geven, die u moet opvolgen. Als u het niet eens bent met een door een schuldeiser ingediende vordering of de hoogte daarvan, dan moet u de schuldeiser daarvan onverwijld en gemotiveerd in kennis stellen.

 

  1. Maak een boedelbeschrijving en leg deze ter inzage bij de kantonrechter.

U bent als vereffenaar verplicht om met bekwame spoed een boedelbeschrijving te maken. Wederom moet dit door alle erfgenamen samen gebeuren. Let er op dat op de boedelbeschrijving alle bezittingen en schulden worden vermeld die in de nalatenschap vallen. Een veel voorkomend misverstand is dat wordt gedacht dat een boedelbeschrijving een beschrijving van de inboedel betreft. Dat is niet juist. Het gaat om alle bezittingen (denk aan onroerend goed, bank- en spaartegoeden, auto etc.) en alle schulden. De schulden mogen daarbij in een voorlopige staat worden opgenomen.

Deze boedelbeschrijving moet vervolgens ter inzage van de schuldeisers en de erfgenamen worden neergelegd bij de griffie van kantonrechter. Als er een boedelnotaris is dan moet de boedelbeschrijving op zijn kantoor ter inzage te worden neergelegd. U kunt de kantonrechter vragen om een vrijstelling van de verplichting tot terinzagelegging.

 

  1. Meld een negatieve nalatenschap aan de kantonrechter.

Als u constateert dat de erfenis negatief is, dat wil zeggen dat de schulden groter zijn dan de bezittingen, dan bent u verplicht dit zo spoedig mogelijk aan de kantonrechter te melden. U kunt een voorbeeld brief voor melding van een negatieve nalatenschap vinden in de Richtlijnen vereffening nalatenschappen. U moet daarbij in ieder geval een voorlopig overzicht van de bezittingen en schulden aan de kantonrechter meesturen. De kantonrechter kan de erfgenamen die als vereffenaar optreden naar aanleiding van deze melding aanwijzingen geven. U bent verplicht deze op te volgen.

 

  1. Verkoop bezittingen als dat nodig is voor voldoening van de schulden.

Als dat nodig is om de schulden te voldoen, moeten de bezittingen van de overledene worden verkocht.

 

  1. Schulden voldoen.

Aan het einde van de vereffening moet u – voor zover het saldo van de erfenis dit toelaat – zorgen voor betaling van de schuldeisers uit de goederen van de nalatenschap. De vereffenaar moet daarbij de wettelijke rangregeling voor voldoening van schulden volgen. Aan de hand van deze rangregeling moet de vereffenaar een schulduitdelingslijst opmaken en  verstrekken aan de schuldeisers. U kunt meer informatie over de rangregeling en de uitdelingslijst vinden in de Richtlijnen vereffening nalatenschappen.

 

Komt u er niet uit? Laat de rechtbank een professionele vereffenaar benoemen

Het vereffenen van een nalatenschap kan best ingewikkeld zijn. Niet alleen omdat er lastige vragen kunnen opkomen, maar bijvoorbeeld ook omdat het de erfgenamen niet lukt om samen te vereffenen. Na een beneficiaire aanvaarding kunt u als erfgenaam de rechtbank verzoeken om een professionele vereffenaar te laten benoemen, zoals bijvoorbeeld een notaris of gespecialiseerde erfrecht advocaat. De rechtbank legt geen specifieke toets aan bij beoordeling van het verzoek tot benoeming van een vereffenaar van een erfgenaam die de erfenis beneficiair heeft aanvaard. Benoeming van een professionele vereffenaar is dus ook mogelijk als u zelf geen tijd heeft om de erfenis te vereffenen of dit te ingewikkeld vindt. Daarnaast is benoeming van een professionele vereffenaar een oplossing als het de erfgenamen niet lukt om samen te vereffenen, bijvoorbeeld in geval van conflict tussen de erfgenamen als vereffenaars. Voor indiening van een verzoekschrift tot benoeming van een vereffenaar heeft u een advocaat nodig. Als de rechtbank een professionele vereffenaar benoemt, zijn de regels van de zware vereffening van toepassing. De kosten van de professionele vereffenaar komen ten laste van de nalatenschap. Wij hebben ruime ervaring met indiening van een verzoekschrift tot benoeming van een vereffenaar en worden regelmatig door de rechtbank tot professionele vereffenaar benoemd.

 

Tot slot

Na beneficiaire aanvaarding van een nalatenschap door een erfgenaam moet de erfenis als uitgangspunt worden vereffend. Alle erfgenamen zijn samen vereffenaar. Zij moeten de regels van de lichte vereffening volgen. Voor een stappenplan kunt u de Richtlijnen vereffening nalatenschappen raadplegen.

Komt u er niet uit? Of is er een conflict tussen de erfgenamen, waardoor u niet samen kunt vereffenen? Laat de rechtbank dan een professionele vereffenaar benoemen. Advocaten Familie- & Erfrecht heeft ruime ervaring met het indienen van een verzoekschrift tot benoeming van een vereffenaar en worden regelmatig door de rechtbank tot professionele vereffenaar benoemd.

Bron: https://www.erfrechtadvocaat.nl/tip/10-tips-voor-vereffening-na-beneficiaire-aanvaarding/