Dit is een initiatief van Advocaten Familie- & Erfrecht
Als samen vereffenen van een nalatenschap niet lukt
Als een nalatenschap beneficiair is aanvaard, luidt de hoofdregel dat de nalatenschap moet worden vereffend. Vereffenen van een nalatenschap betekent dat de nalatenschap op grond van wettelijke regels moet worden afgewikkeld. Na een beneficiaire aanvaarding zijn alle erfgenamen op grond van de wet samen vereffenaar. Dat geldt ook voor de erfgenamen die de nalatenschap niet beneficiair hebben aanvaard. De erfgenamen moeten de vereffeningswerkzaamheden samen uitvoeren; een erfgenaam mag dat niet alleen doen. Dat betekent onder andere dat de erfgenamen samen het beheer over de nalatenschap moeten voeren en bijvoorbeeld samen moeten beslissen over verkoop van de woning van de overledene. Als erfrechtadvocaat ervaar ik dat dit niet zelden leidt tot discussies en impasses bij de vereffening van een nalatenschap. Wat kunt u doen als het niet lukt om een nalatenschap samen te vereffenen?
Volmacht voor vereffenen nalatenschap
Erfgenamen kunnen ervoor kiezen om aan één of meerdere personen een volmacht te verlenen om de nalatenschap te vereffenen. Zij kunnen bijvoorbeeld één of meerdere erfgenamen volmacht verlenen om de nalatenschap te vereffenen. Kiezen ze ervoor om meerdere gevolmachtigden aan te wijzen, dan is het van belang dat duidelijk in de volmacht wordt vastgelegd welke bevoegdheden iedere gevolmachtigde heeft. Mogen de gevolmachtigden enkel samen handelen, of mag iedere gevolmachtigde ook alleen handelen?
In de praktijk wordt geregeld aan een professional, zoals een notaris, volmacht verleend om namens de erfgenamen de nalatenschap te vereffenen. Dit is de meest informele manier om impasses bij de vereffening van de nalatenschap snel en eenvoudig op te lossen. Een nadeel van deze oplossing is dat een volmacht kan worden ingetrokken. Als één of meerdere erfgenamen de volmacht tot vereffening intrekken, dan kan de gevolmachtigde de nalatenschap niet meer vereffenen en ontstaat er een nieuwe impasse.
Taakverdeling tussen vereffenaars nalatenschap
Erfgenamen kunnen de kantonrechter ook vragen om een taakverdeling vast te stellen tussen de vereffenaars. Zo kan de kantonrechter bijvoorbeeld bepalen dat één van de erfgenamen bepaalde vereffeningswerkzaamheden eenzijdig mag uitvoeren. Voor indiening van een dergelijk verzoekschrift is formeel geen bijstand van een erfrechtadvocaat nodig. Toch is het verstandig om een erfrechtadvocaat in te schakelen, onder andere over de vraag of het verzoeken van een taakverdeling de beste optie is. Over de reikwijdte van de bevoegdheid van de kantonrechter om een taakverdeling vast te stellen, bestaat namelijk nog onduidelijkheid. Er wordt wel betoogd dat het vaststellen van een taakverdeling geen geschikt middel is om uiteenlopende geschillen over de vereffening tussen de erfgenamen voor te leggen aan de kantonrechter. Als er meerdere geschilpunten zijn, ligt de weg van de benoeming van een vereffenaar van de nalatenschap (meer) voor de hand.
Benoeming vereffenaar nalatenschap
De rechter kan op verzoek van een erfgenaam na beneficiaire aanvaarding een vereffenaar benoemen. De wet stelt geen inhoudelijke eisen aan dit verzoek. Dat betekent echter nog niet dat een verzoek tot benoeming van een vereffenaar altijd wordt toegewezen. De rechter heeft een discretionaire bevoegdheid. Dat betekent dat hij een vereffenaar van de nalatenschap kan benoemen, maar daartoe niet verplicht is. Het is dan ook belangrijk om een verzoek tot benoeming van een vereffenaar goed te motiveren. Een belangrijke indicator voor de rechter om tot benoeming van een vereffenaar van de nalatenschap over te gaan, is wanneer de erfgenamen samen niet in staat zijn tot vereffening van de nalatenschap. Het verzoekschrift tot benoeming van een vereffenaar van een nalatenschap moet worden ingediend door een advocaat. Het is verstandig om daarvoor een gespecialiseerde erfrechtadvocaat in te schakelen.
Professionele vereffenaar nalatenschap
Als de rechter besluit een vereffenaar te benoemen, is vervolgens van belang wie de rechter tot vereffenaar benoemt. De rechter kan één van de erfgenamen benoemen tot vereffenaar, maar in situaties waarin de verhoudingen tussen de erfgenamen niet goed zijn, is dat vaak niet de beste keuze. Veelal benoemt de rechtbank een professional tot vereffenaar, bijvoorbeeld een notaris of een erfrechtadvocaat.
Zware vereffening na benoeming vereffenaar
Na benoeming van een vereffenaar door de rechtbank verandert de vereffening van een ‘lichte’ in een ‘zware’ vereffening. Bij een zware vereffening gelden meer regels en formaliteiten voor de vereffening van de nalatenschap. Enerzijds krijgen de schuldeisers en de erfgenamen hierdoor meer waarborgen voor een gedegen vereffening. Anderzijds kan dit ook tot meer kosten leiden. Bovendien geldt dat de professionele vereffenaar recht heeft op loon. Het is dan ook belangrijk om dit te betrekken in de afweging of een verzoek tot benoeming van een vereffenaar wordt ingediend.
Erfrechtadvocaat regelt oplossingen bij impasse vereffening
Als erfrechtadvocaat word ik vaak ingeschakeld om ervoor te zorgen dat de vereffening van de nalatenschap op een efficiënte manier tot een goed einde wordt gebracht. Uiteindelijk gaat het erom dat de vereffening van de erfenis wordt afgerond en er tot verdeling van de nalatenschap kan worden overgegaan. Lukt het de erfgenamen, om welke reden dan ook, niet om de nalatenschap samen te vereffenen, kan altijd een beroep op een advocaat erfrecht worden gedaan om de afwikkeling van de nalatenschap vlot te trekken. Er zijn meerdere oplossingsrichtingen denkbaar. Een erfrechtadvocaat kan u helpen bij het kiezen van de oplossing die het beste past in uw situatie.
Uiteindelijk gaat het erom dat de vereffening van de erfenis wordt afgerond